Szukasz książki o przyszłości pod choinkę? Intryguje cię to, co nadejdzie, a może chcesz zainteresować jutrem bliską osobę? Niezależnie od tego, czy szukasz lektury dla młodego odkrywcy, głębokiej analizy geopolitycznej, czy filozoficznej zadumy na zimowe wieczory, mamy dla ciebie zestawienie na ten rok.

Poznaj 5 polecanych książek o przyszłości – od kolorowych atlasów dla najmłodszych po poważne scenariusze polityczne – które mogą okazać się trafnym prezentem bożonarodzeniowym w 2025 roku.

William MacAskill, Co jesteśmy winni przyszłości. Longtermizm jako filozofia jutra

Dla kogo: dla moralnych maksymalistów i tych, którzy patrzą dalej niż na najbliższy wtorek

Co jesteśmy winni przyszłości

Spisane dzieje ludzkości to zaledwie pięć tysięcy lat, ale historia tego, co przed nami, może trwać całe milenia – albo skończyć się jutro. Oksfordzki filozof William MacAskill wprowadza nas w koncepcję longtermizmu, według której moralnym priorytetem naszych czasów powinno być działanie na rzecz jak najlepszej przyszłości.

Autor przekonuje, że aby cywilizacja przetrwała, nie wystarczy walka ze zmianami klimatu. Musimy przygotować przyszłe pokolenia do życia na planecie, gdzie może królować sztuczna inteligencja, a „koroną stworzenia” będą byty cyfrowe. To lektura o gotowości na poświęcenia, by zapewnić ludzkości nie tylko przetrwanie, ale i moralny rozwój. Szkoda, że do finansowania swojej działalności MacAskill chętnie sięgał po środki Sama Bankmana-Frieda, twórcy giełdy kryptowalut FTX, który odbywa obecnie karę długoletniego pozbawienia wolności za oszustwa i przywłaszczenie środków. Ale ponoć nie święci garnki lepią.

Wydawnictwo Feeria Science, 2024, 488 s. 

Marcin Łuniewski, Rosja. Od rozpadu do faszystowskiej dyktatury

Dla kogo: dla realistów zerkających na Wschód i domorosłych analityków wywiadu

Mimo pobożnych życzeń wielu, nasz wschodni sąsiad nie zniknie magicznie z mapy świata. Marcin Łuniewski, bazując na wiedzy ekspertów i historycznych analogiach, kreśli scenariusze rosyjskiej przyszłości na lata 2026–2036.

Czy Rosja zmieni się w brutalną dyktaturę na wzór Korei Północnej, czy może dołączy do państw demokratycznych? A może grozi jej rozpad lub – wręcz przeciwnie – jeszcze silniejsza unifikacja?. To wnikliwa analiza trendów, które już teraz kształtują rzeczywistość tuż za naszą granicą. Marcin Łuniewski jest dziennikarzem, ale tu sięgnął po warsztat foresightowy – zarysował kilka scenariuszy przyszłości Federacji Rosyjskiej. Bez obaw sięgnął nawet do źródeł rosyjskiej imperialistycznej ideologii państwowej, czyli m.in. Aleksandra Dugina, który uważa, że “na eurazjatyckim kontynencie dla Polski miejsca nie ma”. Myślę, że jest miejsce dla Polski na mapie i jest miejsce dla książki Łuniewskiego na półce.

Wydawnictwo Prześwity, 2025, 264 s. 

Enrico Passoni, Atlas świata przyszłości

Dla kogo: dla małych futurologów i ciekawskich marzycieli

 

Czy dziecko zapytało Was już, jak będzie wyglądał świat za 20 lat? Jeśli nie, to może z braku Atlasu Passoniego, czas to nadrobić. Dzięki tej książce możecie zabawić się z dziećmi w futurologów. 

Książka zabiera nas do roku 2050, gdzie poznajemy sympatyczną rodzinę Nowaków. Wraz z nimi zobaczycie autonomiczne samochody i niesamowite rowery, którymi jeździ się do szkoły, a także dowiecie się, jak wyglądają ich ekologiczne domy. Kolorowa podróż pokazuje nie tylko futurystyczne gadżety, ale też to, jak w przyszłości będziemy dbać o urodę, pracować i spędzać wolny czas. Dobra pozycja, by zaszczepić w dzieciach optymizm.

Wydawnictwo Jedność, 2025, 104 s. 

Thomas Suddendorf, Jonathan Redshaw, Adam Bulley, Zdolność przewidywania. Jak odczytywanie przyszłości wpływa na nasze życie

Dla kogo: dla osób, które muszą spędzić parę godzin w poczekalni wehikułu czasu i potrzebują lektury

Delfiny uchodzą za geniuszy oceanów. Jednak, jak punktują autorzy tej fascynującej książki, ich inteligencja ma surową granicę: czas. W jednym z przytoczonych eksperymentów delfiny musiały wrzucić ciężarek do pudełka, a następnie szybko użyć kija, by zdobyć nagrodę. Haczyk? Miały na to tylko kilkanaście sekund, zanim drzwiczki się zamkną. Mimo wielu prób zwierzęta nie wpadły na to, by przynieść kij zanim wrzucą ciężarek. Brakowało im zdolności przewidywania sekwencji zdarzeń.

To właśnie ta umiejętność, mentalna podróż w czasie, jest naszą ludzką supermocą. Autorzy zabierają nas w podróż od prostych eksperymentów na szympansach (które w teście z rozwidloną rurą potrafią obstawić tylko jedno wyjście, podczas gdy ludzkie czterolatki instynktownie zabezpieczają oba), aż po wielkie osiągnięcia cywilizacyjne.

Książka pokazuje, że to samo narzędzie, które pozwala nam spakować parasol na deszczowy dzień, pozwoliło Margaret Hamilton napisać kod dla misji Apollo, przewidujący tysiące scenariuszy w kosmosie. Nasz umysł nieustannie tka historię życia, przeskakując między wspomnieniami a symulacją przyszłości. To lektura, która uświadamia, że przezorność nie jest nudną cechą księgowych, ale prawdopodobnie najpotężniejszym wynalazkiem ewolucji, dzięki któremu w ogóle przetrwaliśmy.

Copernicus Center Press, 2024, 400 s. 

Klaudia Braciszewicz, Komunikacyjny konstrukt pojęć przyszłość i marzenia

Dla kogo: dla akademickich dusz

Dla tych, którzy wolą analizować, jak o przyszłości w ogóle rozmawiamy. To propozycja z pogranicza nauk społecznych i humanistycznych, która bierze na warsztat język i sposób, w jaki konstruujemy naszą rzeczywistość.

Autorka przygląda się kluczowym pojęciom: przyszłości i marzeniom. Choć to lektura bardziej wymagająca, może stanowić fascynujący prezent dla kogoś, kto chce zrozumieć mechanizmy komunikacyjne stojące za naszymi emocjami i planami.

Wydawnictwo Libron, 2025, 286 s. 

[wykorzystano materiały prasowe wydawców]