Szukasz książki o przyszłości na prezent? Interesujesz się przyszłością czy chcesz nią zainteresować bliską osobę? Niezależnie, czy szukasz filozoficznej lektury adwentowej, czy też inspiracji do konkretnych działań na rzecz lepszego świata, mamy dla ciebie pewne propozycje. Poznaj 5 książek o przyszłości, które będą dobrym prezentem bożonarodzeniowym.

Susan Schneider, Świadome maszyny

Dla kogo: dla informatyków, filozofów i zatroskanych obywateli

Wielu sądzi, że największym problemem związanym z rozwojem sztucznej inteligencji (SI) jest możliwość utraty kontroli i scenariusz widowiskowej zagłady rodem z filmów sci-fi. Choć tych zagrożeń nie można ignorować, SI niesie też znacznie bardziej subtelne, lecz równie poważne niebezpieczeństwa, którym dotąd prawie nie poświęcano uwagi.

Wbrew popularnej opinii, złożonej inteligencji wcale nie musi towarzyszyć świadomość – może się okazać, że nawet SI dorównująca zdolnościom człowiekowi nie posiada żadnego „życia wewnętrznego” i nie jest zdolna do subiektywnego doświadczania świata. Czy będziemy potrafili odróżnić maszynę świadomą od maszyny jedynie inteligentnej? Choć to niezwykle trudny problem, stawka jest ogromna, a konsekwencje pomyłki przerażające. Gdyby SI były świadome, nieuznanie ich praw i zmuszenie do służenia człowiekowi byłoby równoznaczne z niewolnictwem na bezprecedensową skalę. Z kolei jeśli przypiszemy świadomość maszynom, które w istocie jej nie posiadają, w przyszłości może się okazać, że kosmos wypełniają nasi postbiologiczni potomkowie – ale brak w nim świadomych istot.

„Świadome maszyny” to mapa intelektualna, która pomaga rozeznać się w zawiłych dylematach na styku filozofii, kognitywistyki i badań nad sztuczną inteligencją. Autorka omawia metodologię testów na świadomość SI, które opracowała dla Instytutu Studiów Zaawansowanych w Princeton, oraz rozważa czy umysł to tylko program, który możemy modyfikować lub kopiować – jak również czy pozostaje on wtedy umysłem tej samej osoby. Książka konkretyzuje pytania, których dłużej nie możemy ignorować, i dobitnie uzmysławia, że zanim wkroczymy w erę projektowania umysłów, musimy lepiej zrozumieć takie zjawiska jak świadomość, jaźń i tożsamość – gdyż dzięki rozwojowi technologii te pozornie abstrakcyjne problemy mogą stać się sprawą życia i śmierci.

Przeczytaj recenzję autorstwa Ewy Nosarzewskiej na PTSP.pl!

Wydawnictwo Naukowe PWN, 2021 r.

Polska Fundacja Fantastyki Naukowej, Ku gwiazdom. Antologia polskiej fantastyki naukowej

Dla kogo: dla młodzieży, miłośników krótkich form i tych, którzy wiedzą, że 2020 był rokiem Stanisława Lema  

Zbiór „Ku gwiazdom. Antologia polskiej fantastyki naukowej 2021” to zwieńczenie jednego z najważniejszych projektów Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej: ogólnopolskiego konkursu na opowiadanie science fiction, zorganizowanego dla autorów przed debiutem książkowym.

Jury złożone z literaturoznawców oraz przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych wyłoniło pięciu laureatów, których teksty znalazły się w publikacji. Jednak, choć to jej szczególny element i powód powstania, antologia nie składa się wyłącznie z opowiadań wybranych z niemal stu siedemdziesięciu nadesłanych na konkurs tekstów. Aby zarówno dbać o popularyzację i istotę gatunku, jak i zapewnić początkującym twórcom należyte wsparcie, w zbiorze znalazły się również wyselekcjonowane opowiadania bardziej znanych twórców science fiction. Dodatkowo, aby antologia w komplementarny sposób, w duchu myśli i twórczości Stanisława Lema, łączyła fantastykę i naukę, w skład tekstów antologii włączone zostały popularnonaukowe felietony oraz przedmowy autorstwa dr Marcina Kowalczyka, literaturoznawcy, oraz dr hab. Grzegorz Brony, byłego prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej. Całość została przygotowana w ścisłej współpracy Fundacji oraz Wydawnictwa IX.

Wydawnictwo IX, 2021 r., dostępna również jako ebook w formacie epub i mobi.

Niels Christian Geelmunden, Spermagedon. Schyłek reprodukcji

Dla kogo: dla mężczyzn, kobiet, lekarzy i położnych.

Jakość nasienia na Zachodzie spadła o prawie 60% w mniej niż 40 lat. Coraz więcej par jest mimowolnie bezdzietnych lub walczy o posiadanie dzieci. Co gorsza problem ten nie dotyczy tylko ludzi. Tę samą tendencję obserwuje się wśród ryb, płazów, owadów, ptaków, gadów i innych ssaków.

Co jest powodem takiego spadku płodności? Czy jest coś, co możemy zrobić, aby odwrócić ten trend? Czy doprowadzi on do wyginięcia ludzkości i innych form życia? W tej ekscytującej i bardzo aktualnej książce Niels Christian Geelmuyden rzuca światło na aktualne badania i zastanawia się co możemy zrobić, żeby poprawić jakość naszego nasienia.

Wydawnictwo Czarna Owca, 2021 r., dostępna również jako ebook w formacie epub i mobi.

Tim Marshall, Potęga geografii, czyli jak będzie wyglądał w przyszłości nasz świat

Dla kogo: dla miłośników oraz przeciwników geopolityki i geostrategii, a także dla osób, które nie słyszały o sporze pomiędzy tymiż 

W swojej poprzedniej książce Tim Marshall przekonał czytelników, że żeby zrozumieć, co się dzieje na świecie, trzeba spojrzeć na mapę. I chociaż od czasu jej premiery geografia się nie zmieniła, uległ zmianom nasz świat. Tym razem Marshall próbuje zajrzeć w przyszłość i analizuje dziesięć regionów, które będą kształtować globalną politykę. Są to: Australia, Iran, Arabia Saudyjska, Wielka Brytania, Grecja, Turcja, Sahel, Etiopia, Hiszpania oraz… kosmos.

Z tej niezwykłej książki dowiesz się, dlaczego kryzys w Sahelu może wkrótce doprowadzić do kolejnej fali uchodźców do Europy; dlaczego kraje Bliskiego Wschodu nie powinny wiązać swojej przyszłości z ropą; dlaczego wschodnia część Morza Śródziemnego będzie jednym z najbardziej niebezpiecznych punktów zapalnych w XXI stuleciu; oraz dlaczego kolejne światowe starcie może rozegrać się nie na powierzchni Ziemi, lecz w przestrzeni pozaziemskiej.

Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2021 r.

Bill Gates, Jak ocalić świat od katastrofy klimatycznej

Dla kogo: dla spragnionych nadziei i dla tych, którzy uważają, że dobry plan to połowa sukcesu

Ta książka to owoc dziesięciu lat badań nad przyczynami i skutkami zmian klimatycznych. Bill Gates w poszukiwania sposobów na powstrzymanie katastrofy ekologicznej zaangażował ekspertów w dziedzinach fizyki, chemii, biologii, inżynierii, politologii i finansów. Wniosek z ich badań jest jeden: musimy dążyć do zredukowania emisji gazów cieplarnianych, do zera! Jak tego dokonać?  Bill Gates, specjalista od urzeczywistniania nowych idei, przede wszystkim przedstawia konkretny i praktyczny plan działania, wskazuje obszary, w których technologia już dziś pomaga ograniczać emisję gazów, wyjaśnia jak znane dziś technologie mogą być bardziej efektywne i gdzie niezbędne są nowe rozwiązania oraz kto już pracuje nad koniecznymi innowacjami. Proponuje strategie dla państw, ale i sposoby, w jakie obywatele mogą rozliczać rządy, pracodawców i siebie samych z postępów w tym projekcie kluczowym dla ratowania planety. 

Przeczytaj recenzję autorstwa prof. Bogdana Góralczyka na PTSP.pl!

Wydawnictwo Agora, 2021 r., dostępna również jako ebook w formacie epub i mobi oraz jako audiobook.

Książki pod choinkę 2021 poleca Polskie Towarzystwo Studiów nad Przyszłością. Dla PTSP książki pod choinkę wybrał Kacper Nosarzewski.